- Co^ng Cha nhu+ nu'i Tha'i So+n,
Nghi~a me. nhu+ nu+o+'c trong nguo^`n cha?y ra
Mo^.t lo`ng tho+` Me., ki'nh Cha,
Cho tro`n chu+~ Hie^'u, mo+'i la` dda.o con!

Cha(?ng nhu+~ng thuo^.c nhie^`u ca dao, be' Nancy co`n bie^'t ke^? chuye^.n co^? ti'ch cho to^i nghe:

- Nga`y xu+a, co' anh Tru+o+ng Chi,
Ngu+o+`i thi` tha^.t xa^'u, ha't thi` tha^.t hay
Co^ My. Nu+o+ng o+? La^`u Ta^y,
Con quan Thu+`a Tu+o+'ng, nga`y ra^`y ca^'m cung...

va`:

Ba` Tru+ng que^ o+? Cha^u Phong,
Gia^.n ngu+o+`i tham ba.o, thu` cho^`ng cha(?ng que^n.
Chi. Em na(.ng mo^.t lo+`i nguye^`n,
Pha^'t co+` nu+o+ng tu+?, thay quye^`n tu+o+'ng qua^n...

To^i la`m ba.n vo+'i Nancy ca? nga`y dde^? nghe Be' ddo.c ca dao va` xen va`o nhu+~ng ba`i ha't, nhu+ Quo^'c Ca Vie^.t Nam:

- Na`y Co^ng Da^n o+i! DDu+'ng le^n dda'p lo+`i So^ng Nu'i\..

Nhu+ :

- Kho?e vi` nu+o+'c, kie^'n thie^'t quo^'c gia\...

To^i co`n nga.c nhie^n vi` Nancy thuo^.c ca? tho+... Bu't Tre:

- Tin dda^u nhu+ se't dda'nh ngang,
Ba'c Ho^` ddang so^'ng, chuye^?n sang tu+` tra^`n!
....

Thi` ra, do ba` Ngoa.i cha'u da.y. Ba` ba.n to^i o+? dda^y, khi be' mo+'i ddu+o+.c sanh ra va`o ddu'ng nga`y 25 tha'ng 12, cho dde^'n nay (1994). Ba` ru cha'u ba(`ng Ca Dao, nhu+ dda~ tu+`ng ru Me. cha'u, di` va` ca^.u cu?a cha'u\. Ba` ru ddi, ru la.i, a` o+i\. Cha'u nghe ma~i ro^`i thuo^.c lo`ng, ca? nhu+~ng ca^u cha'u kho^ng hie^?u nghi~a:

- Thu+o+ng ngu+o+`i ta^'t ta? ngu+o+.c xuo^i,
Thu+o+ng ngu+o+`i lo+~ bu+o+'c, thu+o+ng ngu+o+`i bo+ vo+.
Thu+o+ng ngu+o+`i o^m da('t tre? tho+,
Thu+o+ng ngu+o+`i tuo^?i ta'c gia` nua, ba^`n ha`n.
Thu+o+ng ngu+o+`i quan, qua?, co^ ddan....
Thu+o+ng ngu+o+`i ddo'i re't, na(`m ran ke^u ddu+o+`ng.
Tha^'y ai ddo'i, re't thi` thu+o+ng,
Re't thu+o+`ng cho ma(.c, ddo'i thu+o+`ng cho a(n.
Thu+o+ng ngu+o+`i nhu+ the^? thu+o+ng tha^n...

Birthday cu?a cha'u la` 25 tha'ng 12, ne^n cha'u va^~n khoe vo+'i ca'c ba.n:

- Nen Xy` la` em cu?a Chu'a!

"Co^ Be'" ti' ni. thu+' hai ma` to^i mo+'i ga(.p, la` cha'u no^.i cu?a ba.n to^i (Anh Ba Ba` Chu'a Xu+'),: cha'u Nguye^~n Phi Ye^'n, bo^'n tuo^?i\.

To^i ngo^`i be^n ca.nh Phi Ye^'n, nghe cha'u no'i:

- Tha(m No^.i ro^`i, cu~ng ddi tha(m Ngoa.i nu+~a!

Ca?m o+n bo^' me. cha'u, ca?m o+n o^ng ba` No^.i, o^ng ba` Ngoa.i cha'u va` nhu+~ng ngu+o+`i tha^n cu?a cha'u, dda~ cho to^i nie^`m ha.nh phu'c ddu+o+.c nghe cha'u no'i tie^'ng Vie^.t.

Ba` No^.i cha'u ke^?:

- Co' la^`n Phi Ye^'n no'i sai, khi ho?i to^i: "Ba` la` vo+. cu?a O^ng No^.i, pha?i kho^ng?"

To^i tru+`ng ma('t nhi`n cha'u\. No' so+. qua', ni'u lu+o+~i:

- Cha'u no'i sai ro^`i?

To^i ga^.t dda^`u:

- DDu'ng la` cha'u no'i sai\. Kho^ng bao gio+` cha'u ddu+o+.c no'i\... vo+. cu?a O^ng No^.i, ma` pha?i no'i la`... Ba` No^.i\.
 
 

The^m mo^.t Co^ Be' nho? tuo^?i ho+n: mo+'i ba tuo^?i: Nguye^~n Thi. Duye^n Anh, cha'u ngoa.i Phan Tro.ng Sinh, tie^'ng Vie^.t ra`nh re~. Xin theo do~i ca^u chuye^.n giu+~a hai ba` cha'u, nhu+ du+o+'i dda^y:

- Ma(.t be' gio^'ng ma(.t ba` Phu'!

- Cha'u kho^ng thi'ch Ba` Ngoa.i no'i va^.y!

- Ta.i sao?

- Ca'i ma(.t cu?a cha'u la` ca'i ma(.t cu?a cha'u!

- Gio^'ng ai?

- Gio^'ng Me.!

Mo^.t ca^.u be' mu+o+`i tuo^?i, cha'u ngoa.i cu?a o^ng ba.n to^i o+? Seattle, WA, cu'i dda^`u, khoanh tay cha`o to^i, sau khi ddu+o+.c o^ng ba.n to^i no'i vo+'i cha'u, to^i la` ba.n cu?a o^ng tu+` xa dde^'n tha(m:

- Thu+a O^ng, cha'u mu+`ng o^ng mo+'i to+'i\.

To^i xoa dda^`u cha'u:

- Ngoan, ai da.y cha'u no'i tie^'ng Vie^.t so~i va^.y?

Cha'u le^~ phe'p:

- Thu+a o^ng, Ba` No^.i cha'u da.y cha'u\.

DDo' la` nhu+~ng tre? em co' ddu+o+.c Ba` no^.i hay Ba` Ngoa.i be^n ca.nh, hay la` Me. cu?a Be' kho^ng ddi la`m.

Ca'ch dda^y i't na(m, khi ddu+o+.c tin hie^.u sa'ch VN cu?a o^ng ba.n Tra^`n Long Ho^` o+? Virginia kho^ng co`n hoa.t ddo^.ng nu+~a, to^i nghe xo't xa trong lo`ng. To^i co' lo xa qua' kho^ng, khi nghi~ ra(`ng, chi? khoa?ng va`i chu.c na(m sau, co' the^? se~ kho^ng co`n hie^.u sa'ch VN nu+~a!

Nhu+ng ngu+o+`i Vie^.t co`n, thi` Tie^'ng Vie^.t, chu+~ Vie^.t co`n, nhu+ va^.y sa'ch ba'o chu+~ Vie^.t o+? ca'c Co^.ng DDo^`ng Vie^.t Nam Ha?i Ngoa.i se~ kho^ng bao gio+` thie^'u\. Ma` chu+~ Vie^.t, tie^'ng Vie^.t co`n la` do chu'ng ta, nhu+~ng ngu+o+`i Vie^.t Ha?i Ngoa.i mang theo Que^ Hu+o+ng va` Va(n Ho'a Vie^.t tra?i ro^.ng kha('p ca'c no+i tre^n Hoa`n Vu~, truye^`n dda.t cho Tre? Tho+ Vie^.t dde^? ma~i ma~i Va(n Ho'a Vie^.t ddu+o+.c ba?o to^`n va` pha't hu.y\.

Thu+.c ra, hy vo.ng na`y cu?a to^i cho+'m no+? tu+` la^`n ga(.p mo^.t thie^'u nie^n Vie^.t trong Thu+ Vie^.n cu?a tha`nh pho^' Portland, Tie^?u bang Oregon.

Ho^m a^'y, nho+` ta^'m the? cu?a con ga'i, to^i ddu+o+.c su+? du.ng mo^.t PC 60 phu't. Trong khi cho+` ma'y kho+?i ddo^.ng, to^i nhi`n qua ngu+o+`i be^n ca.nh, ca^.u ta ddang cha(m chu' nhi`n ecran: chuo^~i hi`nh tha`nh pho^' Hue^' vo+'i Ngo. Mo^n, ddie^.n Tha'i Ho`a\.

To^i buo^.t mie^.ng:

- Cha'u la` ngu+o+`i Vie^.t Nam?

- Cha'u te^n Ho`a, cha`o o^ng!

To^i vui ve?:

- Cha`o cha'u.. To^i thie^.t vui mu+`ng ddu+o+.c no'i tie^'ng Vie^.t vo+'i cha'u\.

Ho`a nhi`n to^i cha(m chu':

- Cha'u chu+a ga(.p o^ng la^`n na`o\. O^ng o+? xa mo+'i to+'i?

To^i ga^.t dda^`u:

- Pha?i ro^`i\. To^i o+? Cali le^n dda^y tha(m ca'c con.

- Chu'c mu+`ng o^ng dde^'n Portland. Tha`nh pho^' chu'ng cha'u ha^`u nhu+ quanh na(m i't khi tha^'y ma(.t tro+`i\. Mu`a DDo^ng thu+o+`ng co' tuye^'t. Nhie^`u khi la.nh ca('t da. Nhu+ng chu'ng cha'u o+? ma~i cu~ng quen...

Ro^`i ca^.u ta nga^.p ngu+`ng:

- O^ng co' thi` gio+` kho^ng? Xin vui lo`ng cho cha'u bie^'t va`i ddie^`u ma` cha'u kho^ng ho?i ai ddu+o+.c!

To^i vui ve?:

- Cha'u cu+' no'i ddi!

- Va^.y o^ng cha'u mi`nh ta('t ma'y\. Cha'u mo+`i o^ng ra pho`ng kha'ch dde^? cha'u tie^.n thu+a chuye^.n.

No'i xong, Ho`a tha^n ma^.t ca^`m tay to^i ke'o ddi\.

Sau khi ke^u hai ly nu+o+'c la.nh, Ho`a ba('t dda^`u ta^m su+.:

- Thu+a o^ng, cha'u ddu+o+.c sanh ra va` lo+'n le^n o+? tha`nh pho^' na`y\. Ngoa`i Ba Me., cha'u kho^ng no'i tie^'ng Vie^.t vo+'i ai nu+~a\. Tru+o+`ng ho.c tuy co' ba.n ngu+o+`i Vie^.t, nhu+ng cha(?ng ai no'i ddu+o+.c tie^'ng Vie^.t. Nha` tru+o+`ng kho^ng da.y cha'u ddi.a ly' Vie^.t Nam, nhu+ng co' chi? qua ve^` quo^'c ky` cu?a nhie^`u nu+o+'c. Co+` VN ne^`n ddo?, co' ngo^i sao va`ng chi'nh giu+~a\. Nhu+ng o+? tru+o+'c cu+?a nha` cha'u la.i treo co+` My~ va` 1 co+` ne^`n va`ng ba so.c ddo?. Me. cha'u no'i ddo' la` co+` Vie^.t Nam! DDie^`u na`y khie^'n cha'u kho^ng hie^?u\. Cha'u co' ho?i, nhu+ng Me. cha'u no'i dde^? bu+~a na`o ra?nh, Ba cha'u se~ ke^? chuye^.n Vie^.t Nam cho cha'u nghe, ca? chuye^.n ta.i sao gia ddi`nh cha'u la.i ddang so^'ng o+? Hoa Ky`? Nhu+ng ro^`i ha^`u nhu+ ba cha'u cha(?ng bao gio+` ra?nh, ne^n cho dde^'n ho^m nay, cha'u cu~ng chu+a ddu+o+.c bie^'t gi` ve^` Vie^.t Nam! Mong o^ng chi? da.y cho cha'u\...

O^ng cha'u chu'ng to^i no'i chuye^.n kha' la^u, cho dde^'n gio+` Thu+ Vie^.n ddo'ng cu+?a mo+'i chia ta.y\. To^i ke^? cho Ho`a nghe so+ lu+o+.c ve^` cuo^.c chie^'n Vie^.t Nam, nguye^n nha^n cuo^.c di ta?n vi~ dda.i ti`m Tu+. Do trong ca'c na(m 1975 o^' 1979.. va` co`n ke'o da`i nhie^`u na(m sau ddo'...

Ho`a co' xin ddi.a chi? cu?a to^i dde^? lie^n la.c, nhu+ng cho dde^'n ho+n mo^.t na(m sau, to^i mo+'i nha^.n ddu+o+.c tin cu?a Ca^.u be':

Portland, nga`y.......

Thu+a O^ng,

Cha'u ki'nh tha(m O^ng an ma.nh. Ho+n na(m nay, sau khi ddu+o+.c o^ng chi? da.y, cha'u dda~ ti`m ddo.c the^m sa'ch ba'o Vie^.t ngu+~ dde^? hie^?u tu+o+`ng ta^.n, ly' do ta.i sao Ba Me. cha'u la.i vu+o+.t bie^?n ti`m Tu+. Do, dde^? gia ddi`nh cha'u co' ddu+o+.c cuo^.c so^'ng ho^m nay ta.i dda^'t nu+o+'c tuye^.t vo+`i na`y\.

Cha'u cu~ng dda~ le^n Ma.ng Lu+o+'i Toa`n ca^`u dde^? bie^'t ro~ ve^` cuo^.c so^'ng kho^ng co' Tu+. Do cu?a ngu+o+`i Vie^.t trong Nu+o+'c.

Cha'u bie^'t o+n Hoa Ky`, dda~ ha`o pho'ng cho gia ddi`nh cha'u ddu+o+.c nha^.n "no+i na`y la`m que^ hu+o+ng thu+' hai", do va^.y ma` cha'u ddu+o+.c ho.c ha`nh ne^n ngu+o+`i co' i'ch cho ba?n tha^n cha'u, va` cho xa~ ho^.i ddang bao dung cha'u\.

DDe^? dde^`n dda'p co^ng o+n cu?a Cha Ba'c, cha'u nguye^.n se~ cu`ng gia ddi`nh, be` ba.n va` nhu+~ng tha^n hu+~u, he^'t su+'c, ga('ng co^ng ba?o to^`n va pha't huy Va(n Ho'a Vie^.t tre^n Que^ Hu+o+ng Mo+'i, dde^? Chu+~ Vie^.t, Tie^'ng Vie^.t ma~i ma~i to^`n ta.i trong do`ng Su+? Vie^.t cu?a ta^'t ca? nhu+~ng ngu+o+`i Vie^.t Nam Ha?i Ngoa.i\.

Trong nie^`m tin tu+o+?ng a^'y, cha'u cha^n tha`nh ki'nh chu'c O^ng so^'ng la^u va` ha.nh phu'c.

Tra^n tro.ng

Cha`u Vo~ DDu+'c Ho`a, Portland, Oregon.

To^i nha^.n thu+ tre^n va`o mo^.t nga`y dda^`u Na(m Mo+'i 2005. Bu+'c thu+ cu?a cha'u ddo^'i vo+'i to^i, ddu'ng la` nguo^`n an u?i va` ha.nh phu'c.

Hoa`ng Ngo.c Lie^n