Hai khoa?ng ca'ch, tu+o+?ng chu+`ng nhu+ mo+'i dda^y, ma` dda~ bo^'n chu.c na(m qua\. Pha^`n lo+'n nhu+~ng chie^'n si~ ddi.a phu+o+ng qua^n ddo^`n tru' ta.i khu vu+.c Ba Bie^n Gio+'i na`y, dde^'n nay kho^ng co`n nu+~a\. Hoa(.c dda~ hy sinh trong nhu+~ng tra^.n ta^'n co^ng bie^?n ngu+o+`i cu?a co^.ng qua^n, hoa(.c bi. chu'ng ba('n se?, gia^.t mi`n. Mo^.t va`i ca^'p chi? huy, sau tha'ng Tu+ DDen, "ddu+o+.c ta^.p trung ca?i ta.o" va` nga~ xuo^'ng no+i ru+`ng thie^ng nu+o+'c ddo^.c. To^i dda~ ga(.p Thu+o+.ng Si~ Nha^m, ngu+o+`i tu+`ng dda?m nhie^.m chu+'c vu. si~ quan chie^'n tranh ta^m ly' cu?a ddo+n vi. na`y, trong mo^.t nha` tu` CS ta.i ti?nh Thua^.n Ha?i va`o na(m 1984, tra.i Z. 30 C.

Ai cu~ng bie^'t ra(`ng ca'c vi. ha. si~ quan QLVNCH chi? pha?i tri`nh die^.n ho.c ta^.p nga('n nga`y, sau ddo' ddu+o+.c ve^` vo+'i gia ddi`nh. Nhu+ng ha. si~ quan thuo^.c ca'c nga`nh an ninh, ti`nh ba'o, chie^'n tranh chi'nh tri., ca?nh sa't dda(.c bie^.t... dde^`u thuo^.c die^.n "ca?i ta.o" la^u nga`y, co' vi. co`n o+? tu` la^u ho+n mo^.t so^' tu+o+'ng, ta': ga^`n 13 na(m!

Nha^m, na(m a^'y dda~ tre^n 50 tuo^?i, ga(.p la.i to^i la^`n dda^`u tre^n "hie^.n tru+o+`ng lao ddo^.ng", va`o buo^?i chie^`u tru+o+'c dde^m Le^~ Gia'ng Sinh, anh ho?i vu+`a ddu? nghe:

- Anh Thanh! Co`n nho+' to^i kho^ng?

To^i ga^.t dda^`u:

- Chie^`u nay, tru+o+'c gio+` vo^ "chuo^`ng", mi`nh ga(.p nhau tru+o+'c "ca(ng tin" nha!

Nha^m:

- Mong ga(.p so+'m!

... Chu'ng to^i ru? nhau ngo^`i ho'ng gio' tre^n chie^'c ghe^' da`i be^n lo^'i ddi ca.nh "ca(ng tin". 

Nha^m mo+? dda^`u:

- Va^.y ma` cu+' tu+o+?ng anh o+? Sa`i Go`n de^~ di ta?n la('m...

To^i nga('t lo+`i:

- Va^.y la` tru+o+'c nga`y sa^.p tie^.m, anh va^~n co`n tre^n "DDo^`n Bie^n Gio+'i"?

- DDa^u co' o+? mo^.t no+i la^u du+~ va^.y! Va`i na(m sau dde^m Noel ddo', 

to^i ddu+o+.c thuye^n chuye?n ve^` tie^?u khu Ha^.u Nghi~a\. Anh bie^'t ta.i sao kho^ng?... Bo+?i to^i co' hoa`n ca?nh "ga` tro^'ng nuo^i con"!

To^i nga^?n ngu+o+`i:

- Xin chia buo^`n... muo^.n vo+'i anh! Ha(?n la` cha'u be' co`n nho? la('m?

- Mo+'i ddu+o+.c 2 tha'ng khi ma' no' - ddi cho+., ca'ch ddo^`n khoa?ng 2km,- bi. tru'ng dda.n pha'o "gia?i pho'ng". Vo+. to^i chi'nh la` em ga'i cu?a o^ng Vu+o+ng, ngu+o+`i dda~ ddu+o+.c gio+'i thie^.u vo+'i anh la` co' "gio.ng ca va`ng", cha('c anh co`n nho+'.

- To^i kho^ng nho+' te^n, nhu+ng ba`i "DDe^m DDo^ng" cu?a Ha?i Linh ma` chi~ a^'y ha't thie^.t.. ngo.t. DDa^u ngo+` anh chi. ke^'t ho^n va`...

Nha^m tu+.a lu+ng vo^ tha`nh ghe^':

- Tie^'c ra(`ng mi`nh kho^ng o+? cu`ng "ddo^.i" dde^? to^i co' the^? da`i do`ng ke^? la.i cuo^.c ti`nh bi dda't cu?a chu'ng to^i cho anh nghe\...

Vu+`a no'i to+'i dda^y, tie^'ng "loa" oang oang pha't ra:

- Chie^`u nay, ca'c "ddo^.i" vo^ buo^`ng so+'m. Anh na`o co^ng gia'o chua^?n bi. ddi du+. le^~ No^ En!

Ca? hai chu'ng to^i dde^`u nga.c nhie^n, chuye^.n chi la., bo^. na(m nay Tra.i "ca?i ta.o" to^? chu+'c le^~ Gia'ng Sinh thie^.t sao?

Nha^m nhu'n vai:

- No'i dza^.y ma` kho^ng pha?i dza^.y dda^u! DDe^? coi\...

Anh chu+a ki.p no'i the^m thi` dda~ co' tie^'ng ke?ng "ddie^?m danh vo^ buo^`ng", chu'ng to^i ba('t tay nhau:

- Chie^`u mai, mi`nh ra dda^y, tie^'p tu.c.

Nhu+ng, ngay to^'i ho^m ddo', chu'ng to^i la.i ga(.p nhau, do mo^.t su+. sa('p xe^'p ra^'t ti`nh co+`:

Sau khi vo^ buo^`ng chu+`ng 30 phu't, co' tie^'ng mo+? kho'a cu+?a, mo^.t anh "thu+o+`ng tru+.c thi ddua" bu+o+'c va`o:

- Chu' y'!

DDo' la` tie^'ng ho^ cu?a mo^.t "tra.i vie^n" na`o ddo' khi thoa.t tha^'y "ca'n bo^." xua^'t hie^.n.

Te^n co^ng an lo+'n tie^'ng:

- Ca'c anh theo dda.o co^ng gia'o ra sa^n ta^.p ho.p. 

No'i xong, y quay ra cu+?a\. Chu'ng to^i la^`n bu+o+'c theo va` ngo^`i hai ha`ng tru+o+'c sa^n. Te^n co^ng an gio+ tay chi? ve^` phi'a tra'i:

- Anh na`o la` "tuye^n u'y", ta^.p ho.p rie^ng phi'a na`y\.

Co' ma^'y o^ng cha ddu+'ng le^n va` la`m theo lo+`i "ca'n bo^.".

- Co`n ca'c anh kha'c, theo "thi ddua" le^n ho^.i tru+o+`ng du+. Le^~ No^ En!

Chu'ng to^i ddu+'ng le^n va` ddi sau anh "tra.i vie^n la`m nhie^.m vu. thu+o+`ng tru+.c thi ddua". To+'i ho^.i tru+o+`ng, to^i dda~ tha^'y nhie^`u ngu+o+`i o+? ca'c ddo^.i kha'c co' ma(.t. May qua', Nha^m ngo^`i ga^`n cu+?a ra va`o\. To^i dde^'n ngo^`i be^n ca.nh anh:

- DDu'ng la` chu'ng ta co' duye^n!

Nha^m chi? tay le^n sa^n kha^'u:

- To^i ddinh ninh la` dde^m nay, "ca'ch ma.ng" cho phe'p mo^.t vi. linh mu.c la`m le^~ Nu+?a DDe^m o+? ho^.i tru+o+`ng na`y, nhu+ loa dda`i dda~ loan tin, de` dda^u\... no'i dza^.y ma` kho^ng pha?i dza^.y! Anh coi, ho. dda(.t mo^.t ma'y TV 19", bo^....dda`i Sa`i Go`n truye^`n hi`nh le^~ Gia'ng Sinh cho mi`nh coi cha('c?

To^i cu+o+`i:

- La`m gi` co' chuye^.n hoang ddu+o+`ng ddo'! Mi`nh dda^u bie^'t ho. gio+? tro` gi`! Ha. ho^`i pha^n gia?i, ha~y ke^? tie^'p ca^u chuye^.n cu?a anh tho^i\.

Nha^m cu+o+`i theo:

- DDo^`ng y'!

...DDe^m Noel khie^'n to^i mang mang hi`nh a?nh Ha.nh, ngu+o+`i vo+. ba^'t ha.nh cu?a to^i\. Trong ca'i ca^u la.c bo^. bo? tu'i cu?a ddo^`n binh, chu'ng to^i tu+`ng to^? chu+'c le^~ ky? nie^.m cu?a ca'c to^n gia'o co' ti'n ddo^` ddang ddo^`n tru' ta.i dda^y\.

Da.o a^'y, le^~ Pha^.t DDa?n co`n ddu+o+.c to^? chu+'c va`o nga`y 8 tha'ng tu+ a^m li.ch, chu'ng to^i thie^'t la^.p ba`n tho+` Pha^.t, cu~ng ddu? hu+o+ng ne^'n, du` ddo+n gia?n. Mo^.t Pha^.t tu+? xu+o+'ng kinh Ba't Nha~ Ba La Ma^.t, ai thuo^.c thi` ddo.c theo\... Ca? ky? nie^.m Le^~ Vi'a Ba` Chu'a Xu+', ky? nie^.m DDa.i DDa.o Tam Ky` Pho^? DDo^. To`a Tha'nh Ta^y Ninh.. cu~ng ddu+o+.c to^? chu+'c. Rie^ng Gio^~ To^? La.c Long Qua^n - A^u Co+, mu`ng mu+o+`i tha'ng Ba, so^' ngu+o+`i tham du+. ddo^ng ho+n, co' ca? ba` con vu`ng la^n ca^.n 

ke'o dde^'n. Trong Gio^~ To^?, chu'ng to^i co`n thu+.c hie^.n TE^', vo+'i quan vie^n ma(.c a'o thu.ng xanh, kha(n ddo'ng nu+~a\.

Tro+? la.i Le^~ Noel na(m ddo', cha('c anh co`n nho+', chu'ng to^i dda~ la`m ddu+o+.c mo^.t hang dda', ddu? le^. bo^.. Ngo^i sao ddu+o+.c ca('t ba(`ng gia^'y va`ng, co' ma^'y gia?i a'nh sa'ng to?a xuo^'ng Ma'ng Co?. Ha.nh kho^ng pha?i la` con chie^n, nhu+ng to^i dde^? y' lu'c ca ba`i "DDe^m DDo^ng" cu~ng nhu+ khi quy` be^n ma'ng co?, na`ng co' khuo^n ma(.t - nha^'t la` ca(.p ma('t thie^'t tha, nhu+ kha^?n ca^`u mo^.t o+n phu+o+'c na`o ddo' - thie^.t... ngoan dda.o\. Mo^.t anh "tru`m" ddo.c Tha'nh Kinh, ba`i Phu'c A^m theo Tha'nh Lu Ca\...

"Le^~" ta^'t, anh em mi`nh dda~ a(n "re^` va^y do^ng" vui ve?. May qua', dde^m Noel ddo', ddo^`n kho^ng ddu+o+.c... a(n pha'o! 

Trong "le^~", to^i ddu+'ng phi'a be^n ho^ng cu+?a, nhi`n dda(m dda(m khuo^n ma(.t Ha.nh. Bo^~ng nhie^n, to^i ca?m tha^'y vu+o+'ng va`o ddo^i ma('t cu?a na`ng. Hi`nh nhu+ na`ng cu~ng nhi`n to^i ba(`ng ca(.p ma('t tha thie^'t a^'y\. 

Chi? co' the^' tho^i, tha^.t mo+ ho^`... Trong bu+~a a(n, to^i nhu+ ke? ma^'t ho^`n. "Na`ng" dda~ khie^'n ke? si me^ kho+` da.i, nhu't nha't la` to^i, tro+? ne^n... tho^ng minh, ba.o da.n, da'm ngo? lo+`i\... ca^`u ho^n i't nga`y sau ddo'. So+? di~ to^i pha?i "kha^?n tru+o+ng tranh thu? tho+`i gian", vi` Ha.nh chua^?n bi. ve^` la.i Sa`i Go`n! 

Thie^.t la` "Tha'nh nha^n dda~i ke? khu` kho+`", ha.nh phu'c dde^'n vo+'i to^i nhu+ mo^.t phe'p la. tu+` tre^n tro+`i ro+'t xuo^'ng. Co' le~ vi` to^i so+'m "ddu+o+.c" ne^n cu~ng dda~ so+'m ma^'t Ha.nh!...

Ca^u chuye^.n cu?a Nha^m bi. gia'n ddoa.n, vi` "Ban" xuo^'ng "ho^.i tru+o+`ng" mu+`ng le^~ ca'c "tra.i vie^n Co^ng Gia'o". 

Ban - cha'nh gia'm thi. tra.i giam - la` mo^.t ngu+o+`i Nghe^. Ti~nh, tuye^n bo^' ra(`ng so+? di~ Tra.i pha?i "mo+`i" ca'c "tra.i vie^n" le^n dda^y la` dde^? xem truye^`n hi`nh, tra'nh kho?i ca'c vi pha.m "tie^u cu+.c" nhu+ dda~ thu+o+`ng xa?y ra trong nhu+~ng dde^m le^~ No En!

A` ra the^', cho+' dda^u co' linh mu.c na`o la`m Le^~ Nu+?a DDe^m! Vi` quy' vi. tuye^n u'y Co^ng Gia'o "tu`", cu~ng ddu+o+.c ta^.p trung tre^n ho^.i tru+o+`ng co+ quan, tra'nh ... la`m le^~ "chui", vi pha.m no^.i quy, co' the^? bi. cu`m mo^.t cha^n i't la` 7 nga`y, nhu+ mo^.t vi. dda~... la~nh.

No'i xong, te^n cha'nh gia'm thi. vo^.i va~ ra kho?i ho^.i tru+o+`ng. DDe`n ta('t, ma`n a?nh nho? chie^'u ca?nh ddu+o+`ng pho^' Sa`i Go`n, ddo^`ng ba`o ta^'p na^.p ddo^? xo^ dde^'n ca'c nha` tho+` DDu+'c Ba`, Huye^.n Si~, Ba` Chie^?u, Tha'nh Ta^m, Thi. Nghe`, DDa('c Lo^., Vinh So+n Lie^m, Vu+o+`n Xoa`i, Chi' Ho`a, Ho`a Hu+ng ..., hoa(.c chi? ddi ru+o+'c dde`n, ba't pho^'...

Tuy chu'ng to^i kho^ng thie^'t gi` coi TV, nhu+ng tu+` lu'c ddo', cho dde^'n khi ve^` buo^`ng, chu'ng to^i cu~ng kho^ng the^? tie^'p tu.c ca^u chuye^.n, vi` a(ng ten ra` soa't tu+`ng da^~y ghe^', coi co' ai ddo.c kinh dde^? co`n "ba'o ca'o".

DDo' la` la^`n cho't to^i ga(.p la.i Nha^m. DDa^`u na(m 1985, to^i chuye^?n tra.i qua Z. 30D, cu~ng thuo^.c ti?nh Thua^.n Ha?i, co`n ddu+o+.c ke^u ba(`ng Tra.i Thu? DDu+'c. Nha^m o+? la.i Z. 30 C.

Sau ma^'y na(m ddi.nh cu+ tre^n mie^`n dda^'t tu+. do na`y, to^i kho^ng ddu+o+.c tin tu+'c gi` cu?a Nha^m. Kho^ng bie^'t anh co`n o+? Vie^.t Nam hay dda~ qua Hoa Ky`. Nhu+~ng nga`y va`o mu`a Gia'ng Sinh nhu+ the^' na`y, to^i ra^'t muo^'n ddu+o+.c ga(.p la.i Nha^m, dde^? o^n la.i nhu+~ng ca^u chuye^.n nga`y xu+a co`n dang do+?, trong ddo' co' chuye^.n du+. le^~ Noel trong tra.i giam VC. 

Chu'ng dda~ nho^'t tu` nha^n Co^ng Gia'o va`o mo^.t no+i rie^ng bie^.t, kho^ng cho "ca^`u kinh" trong dde^m Gia'ng Sinh, go.i la` "du+. le^~ No^ En"... tre^n ma`n a?nh nho? chi? chie^'u ca?nh... ddu+o+`ng pho^' va` ma(.t tie^`n ca'c nha` tho+` o+? Sa`i Go`n!