Kho^ng bao gio+` no'i:

- DDi dda(ng ky' nghi~a vu. qua^n su+.!

ma` no'i:

- DDi to`ng qua^n.

Kho^ng bao gio+` no'i:

- Ta`u sa^n bay!

ma` no'i:

- Ha`ng kho^ng ma^~u ha.m...

Ba`i Ta?n Ma.n na`y chi? xin ne^u i't ddie^`u nha^.n xe't qua ca'ch su+? du.ng Vie^.t Ngu+~ trong ca'c phim Trung Hoa, nha^'t la` tre^n ma`n a?nh nho?. Theo to^i, tre? em VN, nha^'t la` ca'c tre? o+? Ha?i Ngoa.i, ne^'u gia ddi`nh xem phim, video tape, DVD, VCD... thu+o+`ng ddu+o+.c xem chung. Do va^.y ma` kho^ng i't tre? tie^m nhie^~m mo^.t so^' tu+` ngu+~ kho^ng ddu'ng ro^`i no'i hay vie^'t la.i\.

Ngu+o+`i vie^'t ma.o muo^.i dde^` nghi. quy' vi. phu. huynh chi? ba?o ngay cho con em, mo^~i khi ga(.p mo^.t tu+` ngu+~, mo^.t ca'ch die^~n dda.t, mo^.t ca'ch no'i ma` quy' vi. cho la` kho^ng pha?i Vie^.t Nam.

To^i kho^ng nga.c nhie^n khi nghe mo^.t be' ga'i no'i vo+'i chi.:

- Muo^.i kho^ng cho+i vo+'i ti? nu+~a!

Vi` ha(?n la` ca'c be' dda~ coi phim Trung Hoa tre^n ma`n a?nh nho?. To^i dda~ chu+'ng kie^'n mo^.t gia ddi`nh go^`m o^ng ba` no^.i, ba me. va` ca'c em, me^ ma?i coi video "Hoa`n Cha^u Ca'c Ca'c". Co' em dda~ nha'i tie^'ng Ca'c Ca'c khi co^ng nu+o+ng na`y no'i sai ca^u:

- Nhu+'t ngo^n ky' xua^'t, ba't ma~ kho^ng dduo^?i ki.p!

Thu+.c ra ca^u na`y ai cu~ng bie^'t, la`:

- Nhu+'t ngo^n ky' xua^'t, Tu+' ma~ nan truy, co' nghi~a la`: mo^.t lo+`i dda~ no'i, ngu+.a Tu+' kho' dduo^?i\. Chu+~ Tu+' o+? dda^y co' bo^. Ma~, la` mo^.t gio^'ng ngu+.a Tu+' cha.y ra^'t nhanh, kho^ng pha?i nghi~a la` bo^'n (4), ddo^`ng a^m kho^ng co' bo^. Ma~. Khi ddo.c sai, hie^?u sai, ca'c em cu+' ddinh ninh nhu+ va^.y la` ddu'ng! (Hoa`n Cha^u Ca'c Ca'c cu~ng hie^?u sai chu+~ Tu+' ne^n mo+'i die^~n ta? y' mo^.t lo+`i dda~ no'i, ta'm ngu+.a kho' dduo^?i)

Mo^.t em trai cho+i tro` dda'm cu+o+'i vo+'i 1 em ga'i\. Em trai ho.c theo phim bo^., ca^`m tay em ga'i, no'i:

- Muo^.i ga? cho huynh ddi!

Tai ha.i la` tie^'ng Vie^.t kho^ng du`ng danh xu+ng huynh dde^. ti? muo^.i ma` Ta no'i, hay vie^'t dde^`u la` anh em, chi. em. Ba' phu. ta no'i la` "Ba'c", tu+'c anh trai cu?a cha, thu'c phu. la` Chu', em trai cu?a cha\. Di ma^~u la` Di`, chi. hay em ga'i cu?a Me.. Co^ ma^~u la` Co^, em ga'i cu?a Cha\.

Ngu+o+`i Vie^.t kho^ng bao gio+` ca^`u ho^n ma` no'i: "Muo^.i ga? cho huynh ddi". DDo^.ng tu+` ga?, luo^n ddu+o+.c hie^?u la` do cha me. ngu+o+`i con ga'i ddo^`ng y' cho con la^'y cho^`ng. Ngu+o+`i con ga'i kho^ng bao gio+` tu+. mi`nh ga? ddu+o+.c cho ai\. DDo' la` no'i chuye^.n ne^` ne^'p va` truye^`n tho^'ng va(n ho'a Vie^.t. Di~ nhie^n sau na`y co' tu+. do ke^'t ho^n, ddo^i lu+'a tu`y nghi xa^y du+.ng gia ddi`nh vo+'i ngu+o+`i ddu+o+.c mi`nh cho.n lu+.a\. Nhu+ng khi ngu+o+`i con trai ca^`u ho^n cu~ng kho^ng bao gio+` no'i nhu+ tre^n vo+'i ngu+o+`i mi`nh ye^u\.

* Khi ddu+o+.c ai ddo' go.i:

- Anh Hai o+i!

Anh Hai co' the^? tra? lo+`i:

- Co' to^i!

Nhu+ng kho^ng bao gio+` tra? lo+`i:

- To^i co'!

Trong phim Trung Hoa, khi Hoa`ng DDe^' ke^u te^n mo^.t quan chu+'c. Ngu+o+`i ddu+o+.c ke^u co' the^? cha('p tay, cu'i dda^`u:

- Co' ke? ha. tha^`n!

Nhu+ng kho^ng bao gio+` tra? lo+`i:

- Ha. tha^`n co'!

nhu+ ta dda~ nghe trong phim Trung Hoa\.

* Khi ngu+o+`i tre^n ho?i:

- Nghe ro~ chu+a?

Ta thu+o+`ng tra? lo+`i, vi' du.:

- Thu+a Ba, con nghe ro~ ro^`i!

Kho^ng bao gio+` tra? lo+`i:

- Ro~ ro^`i, thu+a Ba!

theo ca'ch cu?a ngu+o+`i nu+o+'c kha'c.

* Du`ng ddo^.ng tu+` tu`y tie^.n:

Khi ne^u y' kho^ng buo^.c ngu+o+`i nghe pha?i tua^n theo lo+`i mi`nh, vi du. ta thu+o+`ng no'i

- Anh kho^ng ca^`n mie^~n cu+o+~ng la`m theo y' to^i\...

Ta kho^ng bao gio+` no'i:

- To^i kho^ng mie^~n cu+o+~ng anh!

*Khi co^ng nha^.n mo^.t su+. vie^.c, mo^.t lo+`i no'i la` ddu'ng, ta thu+o+`ng tra? lo+`i, vi' du.:

- DDu'ng nhu+ va^.y!

Kho^ng bao gio+` ta tra? lo+`i:

- Kho^ng sai!

*Y' nie^.m tho+`i gian.

DDa~ qua la^u ro^`i khi ngu+o+`i ta chia ra dde^m 5 canh, mo^~i canh khoa?ng 2 tie^'ng ddo^`ng ho^`. Ngu+o+`i Vie^.t ba^y gio+` kho^ng co`n no'i:

- DDa~ qua' canh Ba (tu+` 11 gio+` khuya dde^'n 1 gio+` sa'ng*) hay qua gio+` Ti'

ma` thu+o+`ng no'i:

- Ba^y gio+` la` 1 gio+` sa'ng.

Trong phim a?nh Trung Hoa, ta nghe, vi' du.:

- Co^ a^'y dda~ quy` suo^'t hai canh gio+`!

dde^? xa'c nha^.n la` ngu+o+`i con ga'i dda~ quy` suo^'t bo^'n tie^'ng ddo^`ng ho^`.

*Nhu+~ng chu+~, tie^'ng thu+`a\.

Khi die^~n ta? co' nhie^`u ve^'t thu+o+ng tre^n mi`nh mo^.t na.n nha^n na`o ddo', tre^n ma`n a?nh video Trung Hoa, mo^.t ngu+o+`i no'i:

- Co' ba mu+o+i ma^'y choa~ ve^'t thu+o+ng!

Nhu+ va^.y tie^'ng choa~ la` thu+`a\. Chi? no'i: "Co' ba mu+o+i ma^'y ve^'t thu+o+ng" la` ddu?. Ne^'u tre? em Vie^.t Nam ho.c theo ca'ch na`y ma` no'i:

- Em dda~ dda'nh da^'u sai ba mu+o+i ma^'y choa~ chu+~ trong ba`i vie^'t!

thi` ddu'ng la` kho^ng "Vie^.t Nam" chu't na`o!

Khi muo^'n no'i - hay vie^'t - mi`nh kho^ng thua trong mo^.t cuo^.c tranh ta`i, ma` le^n tie^'ng - hay vie^'t:

- To^i se~ kho^ng thua cho anh dda^u!

thi` ro~ la` thu+`a mo^.t tie^'ng, mo^.t chu+~ cho!

* Lu+u y' pha^n bie^.t nhu+~ng tu+` ngu+~ te^'u, nhu+~ng tie^'ng lo'ng.

- Trong ddo^'i thoa.i, ddo^i khi co' nhu+~ng ddoa.n "te^'u", co^' y' no'i sai, hay vi` kho^ng bie^'t nghi~a ma` no'i\. DDe^` nghi. quy' vi. phu. huynh khi ga(.p, xin no'i la.i cho ddu'ng dde^? con em kho^ng vi` hie^?u la^`m ma` ro^`i du`ng sai\. Vi' du., khi gia?i nghi~a chu+~ thu? ddoa.n, mo^.t die^~n vie^n dda~ no'i la` vi` dda'nh nhau ne^n bi. ga~y tay\. (thu?=tay; ddoa.n=li`a,ga~y). La.i khi gia~i nghi~a tha`nh ngu+~ tam tha^.p nhi la^.p, la.i cho ddo' la` co' ba mu+o+i ngu+o+`i ddang ddu+'ng!

Co`n ra^'t nhie^`u nhu+~ng vi' du. tu+o+ng tu+. trong phim a?nh Trung Hoa ma` ngu+o+`i vie^'t kho^ng the^? ne^u he^'t trong ba`i vie^'t na`y\.

- Co`n nhu+~ng tie^'ng lo'ng tu+` la^u dda~ tro+? tha`nh tho^ng du.ng trong nu+o+'c, dde^'n nay chu+a cha('c con em chu'ng ta hie^?u ddu+o+.c. Vi' du.: ba('t ddi.a (la`m, ddo`i tie^`n), cho.c ghe^' (tre^u ga'i), khu+'a so^.p (kha'ch la('m tie^`n)... Xin quy' vi. gia?i nghi~a cho con em hie^?u dda.i y' va` khuye^n kho^ng ne^n du`ng.

Ngu+o+`i Vie^.t o+? ha?i ngoa.i, ngoa`i ngo^n ngu+~ truye^`n tho^'ng, co`n va cha.m vo+'i ngo^n ngu+~ ma` ngu+o+`i Co^.ng Sa?n dda(.t ra sau khi cu+o+'p ddu+o+.c chi'nh quye^`n Vie^.t Nam Co^.ng Ho`a; ngoa`i sa'ch ba'o do ngu+o+`i Vie^.t quo^'c gia vie^'t, co`n sa'ch ba'o trong nu+o+'c ba`y ba'n kha('p no+i; ngoa`i ma.ng truye^`n tho^ng quo^'c gia, co`n ma.ng truye^`n tho^ng cu?a ca'c to^? chu+'c va(n ho'a Vie^.t co^.ng. Tre^n SCV (Social.Culture\.Vietnamese) hay Ott.vietnamese, nga`y ca`ng co' nhie^`u "messages" cu?a ca'c nha^n vie^n "va(n ho'a va^.n" post le^n, toa`n du`ng ca'c tu+` ngu+~ "ca'ch ma.ng" kho^ng the^? cho con em chu'ng ta, nhu+'t la` ca'c tre? mo+'i lo+'n ddo.c. Ne^'u chu'ng ta buo^ng lo?ng vie^.c kie^?m soa't phim a?nh - kho^ng rie^ng gi` phim a?nh Trung Hoa -, sa'ch ba'o, internet, tu+'c la` chu'ng ta vo^ ti`nh dda~ tie^'p tay cho ca'c hoa.t ddo^.ng va(n ho'a va^.n cu?a Co^.ng Sa?n.

Ba`i ta?n ma.n na`y chi? nhu+ mo^.t tie^'ng chuo^ng gio'ng le^n, dda(.t va^'n dde^`, ha(?n nhie^n co`n ra^'t nhie^`u thie^'u so't, mong ddu+o+.c quy' ba.n quan ta^m bo^? khuye^'t cho\.

* Nu+?a dde^m gio+` Ti', canh Ba,
Vo+. to^i, con ga'i, dda`n ba`, nu+~ nhi.