Hue^' Cu?a
To^i – Nhu+~ng Ba`i Tho+ Hue^'
DDu'ng ra, tha`nh
pho^' na`o be^n Nha` cu~ng la`
cu?a chu'ng ta he^'t. Nhu+ng to^i ra^'t...
thu+o+ng Hue^', vi` sau co^' ddo^
Hoa Lu+ la` no+i to^i ddu+o+.c
sanh ra, Hue^' dda~ dde^? la.i trong
to^i nhie^`u ky? nie^.m. Do va^.y ma`
tha^.p nie^n 60 tru+o+'c dda^y, to^i
vie^'t ddu+o+.c nhie^`u ve^` Hue^',
la`m quen ddu+o+.c kho^ng i't ba.n
tha^n sinh tru+o+?ng ta.i Hue^'. Tu+`
huynh tru+o+?ng nhu+ Phan Du, dde^'n ngu+o+`i
i't tuo^?i ho+n nhu+ Bu+?u Cha'nh,
ai cu~ng... thu+o+ng to^i\. Co`n nu+~
gio+'i, to^i tu+. giu+~ mo^.t
la`n ranh, kho^ng cho mi`nh vu+o+.t qua\.
Bo+?i to^i la` ngu+o+`i dda~
co' gia ddi`nh. Nhu+ng to^i va^~n va^'n
vu+o+ng hi`nh a?nh nhu+~ng co^ ga'i
Hue^', nu+~ sinh tru+o+`ng DDo^`ng
Kha'nh. Mo^.t o^ng ba.n gia` va^~n ba?o
to^i, ra(`ng ke? la`m tho+ vo^'n no`i
ti`nh. Nhu+ng kho^ng sao, o^ng ba.n no'i
tie^'p, cu~ng ca^`n co' ti`nh mo+'i
co' tho+, mie^~n giu+~ ddu+o+.c
ca'i Ta^m trong sa'ng. To^i cu~ng bie^'t,
ra(`ng muo^'n giu+~ ddu+o+.c
ca'i Ta^m trong sa'ng kho^ng pha?i la`
chuye^.n de^~ da`ng.
Da.o a^'y khung
ca?nh va` con ngu+o+`i Hue^' giu'p
to^i la`m tho+. Khung ca?nh, tre^n kha('p
ca'c nga? ddu+o+`ng, tu+`
khi qua dde`o Ha?i Va^n dde^'n Hoa`ng
Tha`nh Hue^', hai be^n hu+~u, ta? nga.n
so^ng Hu+o+ng, ro^`i theo Quo^'c Lo^. 1
dde^'n Co^? Tha`nh Qua?ng Tri., ddo^'i
vo+'i to^i dde^`u la` ... Hue^'.
Ca'c co^ ga'i Mie^`n Trung ma` to^i
ga(.p tre^n nhu+~ng nga? ddu+o+`ng
a^'y, dde^`u no'i gio.ng Hue^'. Gio.ng
no'i de^~ thu+o+ng chi la.. Co' pha?i
va^.y kho^ng, ho+~i nhu+~ng cha`ng
trai xu+' Ba('c, xu+' Qua?ng?
Co' mo^.t ddie^`u
ma` ca'c tha^n hu+~u Hue^' cu?a
to^i chu+a bao gio+` nghe to^i no'i,
la` to^i la`m tho+ ... Hue^' tu+`
khi co`n o+? Ha` No^.i, bu+~a ghe'
tha(m Thi. Xa~ Ha` DDo^ng: "Mu+a
Xu+' Hue^'", ba`i tho+ la`m tu+`
na(m 1953, tru+o+'c tha'ng 9, khi to^i
nha^.n le^.nh ddi Thu? DDu+'c, cho
dde^'n 1960 la` na(m dda^`u tie^n
to^i dde^'n Hue^'! "Mu+a Xu+' Hue^'"
in trong thi ta^.p "Nho+' Thu+o+ng" do nha`
Nam So+n xua^'t ba?n na(m 1962:
Na(m
nao to^i qua la`ng Due^.,
Cu`ng Em ba`n
chuye^.n mai sau\.
Nghe Em no'i
ve^` xu+' Hue^',
Mo+ ma`ng
bie^'t he.n ti`m dda^u?
Em ke^?: Song Hu+o+ng
man ma'c
Thuye^`n tro^i,
do`ng nu+o+'c nao nao\.
Gio' thoa?ng
qua la^`u Thu+o+ng Ba.c
Na('ng va`ng
ddu+o+`ng xuo^'ng Nam Giao\.
Em no'i: -“Ne^'u
ve^` Vy~ Da.,
Tho^n Em, trong
khung du+`a xinh.
Anh se~ ddi
qua DDa^.p DDa',
La' hoa ke^?
chuye^.n a^n ti`nh.
Sau nhie^`u mu`a
thu xa Em
To^i ddu+o+.c
dde^'n tha(m xu+' Hue^'.
Cha^n bu+o+'c
tre^n ca^`u Tra`ng Tie^`n,
Tho+`i
gian sao qua mau the^'!
To^i dda~
tha(m phong ca?nh Hue^',
Co`n Em, to^i
bie^'t ti`m dda^u
Chie^`u xuo^'ng
co^' ddo^ la(.ng le~
Kho'i mo+`
ma'i Phu Va(n La^u\.
Mu+a gia(ng
ddu+o+`ng vo^ Tha`nh No^.i,
Ngo+~ nga`ng
to^i dda~ ga(.p em.
Nhi`n to^i,
tha?n nhie^n ddi to+'i,
Nhu+ ngu+o+`i
chu+a mo^.t la^`n quen!
Vi` em ddi
be^n "ngu+o+`i a^'y"
Chu+'a chan
ha.nh phu'c vo+'i ... ti`nh!
To^i ddu+'ng
be^n ddu+o+`ng tu+. tha^'y
Mi`nh sao xa
la. vo+'i ... mi`nh!
DDa~ tro.n
mo^.t mu`a vo.ng tu+o+?ng
Nga`y xu+a,
chuye^.n cu~, xa ro^`i!
Nhi`n em khua^'t
sau cu+?a Thu+o+.ng, **
Mo+` mo+`
xu+' Hue^' mu+a ro+i!
Na(m 1960 to^i
la` mo^.t tha`nh vie^n trong ban to^? chu+'c
buo^?i Nha?y Du` bie^?u die^~n xuo^'ng
so^ng Hu+o+ng. To^i gio+'i thie^.u
chu+o+ng tri`nh ca'c vo`ng bay va`
nhu+~ng hua^'n luye^.n vie^n nha?y ddie^`u
khie^?n ro+i tu+. do\...Kha'n gia? ddo^ng
nghe.t, tu+` Ca^u La.c Bo^. Hu+o+ng
Giang dde^'n ca^`u Ba.ch Ho^?. Nhu+~ng
chie^'c xuo^`ng ma'y, ho-bo lu+o+.n to+'i
ta^'p dde^? vo+'t nhu+~ng hua^'n
luye^.n vie^n ro+i tre^n ma(.t so^ng. Co'
dde^'n bo^'n ngu+o+`i ro+i tru'ng
khu vu+.c kha'n dda`i, ddu+o+.c
ddo^ng dda?o ba` con vo^~ tay hoan
ho^. No+i dda(.t ma'y pho'ng thanh dde^?
to^i gio+'i thie^.u ca'c vo`ng bay
la` Ca^u La.c Bo^. The^? Thao (CLBTT) Hue^',
ga^`n dda`i pha't thanh ne^n buo^?i
to^'i, to^i ngu? ddo` ngay be^'n CLBTT.
Khoa?ng ho+n
10 gio+` to^'i, co' tie^'ng go.i tre^n
bo+`. DDo` a'p be^'n, mo^.t co^
be' ma(.c a'o da`i tra('ng co' the^u
hie^.u ddoa`n DDo^`ng Kha'nh dde^?
xe dda.p ven bo+` so^ng ro^`i thoa(n
thoa('t bu+o+'c xuo^'ng.
Gio.ng no'i
cu?a co^ nho? nhe.:
- Em la` PD, co'
o^ng anh ba` con nha` cu~ng tre^n ddu+o+`ng
Phan Cha^u Trinh, te^n la` CB, muo^'n mo+`i
trung u'y nga`y mai ghe' nha` cho+i\.
To^i vui ve?:
- DDu+o+.c
ro^`i, PD cu+' cho ddi.a chi?, sa'ng
mai to^i se~ dde^'n.
Thuo+? a^'y,
ma` co' the^? ba^y gio+` (2004), vie^.c
ngu? ddo` va^~n ddu+o+.c coi
nhu+ co' chuye^.n "ke`m theo". Co^ be'
nu+~ sinh na`y ha(?n la` kho^ng bie^'t
vie^.c a^'y, ne^n sau khi ddu+o+.c
mo^.t o^ng ba.n to^i chi? ddu+o+`ng,
co^ cu+' ho^`n nhie^n xuo^'ng ddo`
ti`m to^i\.
To^i no'i
thie^'p:
- Ba^y gio+`
khuya ro^`i, PD ve^` ddi nha\.
Co^ be' "da."
ro^`i dda.p xe ddi trong ma`n su+o+ng
mo?ng cu?a Hue^'. Nhu+~ng nga`y tie^'p
theo, to^i ddu+o+.c hai anh em BC-PD hu+o+'ng
da^~n ddi tha(m ha^`u he^'t ca'c danh
lam tha('ng ca?nh cu?a Co^' DDo^, chi?
tru+` La(ng Gia Long la` kho^ng to+'i
ddu+o+.c, vi` ly' do an ninh. Nho+`
ti`nh ca?m trong sa'ng cu?a Hue^', to^i
la`m ddu+o+.c hai ba`i tho+ Thuye^`n
Ve^` I va` II:
Thuye^`n
ve^` I
Na(m nao
ke^'t ngo.n tre la`ng,
Tra(ng
so^ng Be^'n Ngu+. ,mo^.t khoang thuye^`n
ve^`.
Gu+?i Co^'
DDo^, dde^? nho+' ve^` xu+'
Hue^'
Buo^?i gia~
tu+` co`n vu+o+ng va^'n chu't duye^n
tho+!
Chie^`u nao, tim
ma'u tha^~n tho+`,
Ma'i la^`u
Thu+o+ng Ba.c co`n ngo+`... hu+ kho^ng!
Hoa tro+`i
tra?i mo^.t do`ng so^ng,
Bao gio+`
nguye^.n u+o+'c ma` mong ta^m ti`nh?
Khi mo^ tro+?
la.i tha^`n kinh,
Nhi.p ca^`u,
do`ng nu+o+'c, co`n hi`nh a?nh
xu+a.
Con thuye^`n
neo bo'ng tra(ng tho+
Ba`n tay u?
bo'ng ma` chu+a he.n ho`!
Gu+?i Co^'
DDo^ ma`u nho+',
Nhu+~ng
ne?o ddu+o+`ng ta^m tu+,
Nhu+~ng
be^'n chie^`u lo^.ng gio'
Ma^y buo^`n
nho? le^. nho+' thu+o+ng chung
Nga`y nao hoa
da^.y kho^ng trung,
Ba`n tay, a'nh
ma('t nga.i ngu`ng tie^~n ddu+a.
Con thuye^`n
cho+? ma~i gio' mu+a,
Nu+?a dde^m
neo bo'ng, ddo+.i cho+` bao na(m?
Gu+?i mo^.t
lo+`i tha(m
Nha('n ai ve^`
xu+' Hue^'
Ra(`ng ngu+o+`i
em ma'i dda^`u xanh tre?
Co`n nho+'
cha(ng chie^`u a'nh nu+o+'c Hu+o+ng
Giang?
Na(m nao ke^'t
ngo.n tre la`ng,
Tra(ng so^ng
Be^'n Ngu+. mo^.t khoang thuye^`n ve^`!
Thuye^`n
Ve^` II
Na(m nao
ke^'t ngo.n tre la`ng,
Tra(ng
so^ng Be^'n Ngu+. ,mo^.t khoang thuye^`n
ve^`.
Ma'i che`o
buo^ng cha^.m vo^ so^ng cu~,
Lo+ dda~ng
thuye^`n neo be^'n va('ng ngu+o+`i!
Nga? re~
hoang so+, lo^'i ddu+o+`ng bu.i phu?,
Tho^n Vy~
ha`ng cau ma`u la' ba.c ro^`i!
Vo`ng tay ddi?nh
tru'c reo cu+o+`i,
Na('ng ti'm
Nam Giao tu+` ta..
Nu'i so^ng
cu~ dda~ tro+? tha`nh phu+o+ng
la.
Da^~u ngu+o+`i
xu+a co`n ddo', co^' nha^n o+i!
Gia?i ma^y
tra('ng la.c cha^n tro+`i,
Mo+` phai
da'ng cu~ bu+o+'c ddo+`i...
he.n nhau.
Thuye^`n ngu+o+.c
ve^` dda^u?
Su+o+ng la.nh
nu+?a dde^m la^`n cuo^'i.
Nhu+~ng
tin gio' ddu+o+`ng xa rong ruo^?i,
Nhu+~ng
ca^u the^` la.c ne?o hu+ vo^.
Bie^'t ba^y
gio+` la` bao gio+`?
Nghie^ng ma'i
to'c, cu'i cha`o di~ va~ng.
Ne't ky?
nie^.m, ve^'t cha(n mo+` na(m tha'ng,
Chuye^~n Hoa
Tro+`i xin da`nh la.i nga`n sau.
Ai va^'n vu+o+ng
ma` ddo'n nha^.n thu+o+ng ddau?
Ai trao gu+?i
ma` kho^ng he^` ky' tha'c.
Tre^n kho'i
so'ng, va^~n tra(ng va`ng, nu+o+'c
ba.c,
Gia?i ca^u
the^` co`n la.i mo^.t do`ng so^ng.
Ho+?i nga`n
xu+a, tu+`ng kha^'n nguye^.n, cho+`
mong,
Xin chu+'ng
gia'm, dda~ thuye^`n ve^` be^'n cu~!
Hoa`ng Ngo.c
Lie^n
Khung Tro+`i
Tu+o+?ng Nho+' - Saigon 1966
Ca^`u Tra`ng
Tie^`n
Na(m 1999, nghe tin
Hue^' bi. lu.t, to^i la`m ba`i tho+
GU+?I VE^`
XU+' HUE^':
tha^n ta(.ng
anh chi. A'i Khanh & Xua^n Hu`ng
va` ca'c
cha'u Quang Tua^'n - Thanh Hu+o+ng
H.N.L
Tre^n ma`n
a?nh xa xo^i
To^i nhi`n
khung ca?nh Hue^'
Nu+o+'c
me^nh mo^ng lu+ng tro+`i
No^~i lo tra`o
ma('t le^. !
To^i tha^'y
ca^`u Tra`ng Tie^`n
Chi`m trong vu`ng
lu~ lu.t
Chi? ma'i
vo`m xa'm dden
Co`n nho^
tre^n ma(.t nu+o+'c!
To^i tha^'y
mo^.t ca(n nha`
Nu+o+'c
nga^.p to+'i la^`u ba!
Tu+` Ngo.
Mo^n tha`nh No^.i,
Nu+o+'c
tra`n ddie^.n Tha'i Ho`a!
Nu+o+'c
so^ng Hu+o+ng, Be^'n Ngu+.,
DDa~ ho`a
chung mo^.t do`ng.
Tre^n ca'nh
cu+?a Thu+o+.ng Tu+'
Tro^i la.c
mui thuye^`n cong!
Phi'a be^n
chu`a Die^.u DDe^',
Nu+o+'c
cuo^'n ddi Kinh, Ke^..
Nu+o+'c
nga^.p mo^.t ta^`ng la^`u
Khu Do`ng Chu'a
Cu+'u The^'!
Nhu+~ng hi`nh
a?nh nhu+ the^'
La`m ray ru+'t
lo`ng gia`
Xin gu+?i
ve^` xu+' Hue^'
Lo+`i tha(m
ho?i tu+` xa.
Orlando (Florida) November
04, 1999
Hoa`ng Ngo.c
Lie^n
Trong truye^.n da`i
DDoa`n Qua^n Mu~ DDo? (1969 Cha^'n
My~ SG; 1999,2001 Va(n Tuye^?n HK), To^n Nu+~
Die^.u Khanh la` mo^.t trong hai nha^n va^.t chi'nh
cu?a truye^.n va` to^i dda~ vie^'t
nhie^`u ve^` Hue^'. Vo+'i ca'c tha^n
hu+~u Hue^', mo^~i khi ca^`n ba`i vo+?
ve^` Hue^' cho ca'c ba'o, dda(.c san,
luo^n luo^n to^i ha^n hoan co^.ng ta'c.
Ho^m nay, to^i
gu+?i ba`i na`y dde^'n chi. A'i
Khanh, cu~ng trong su+. ha^n hoan no'i tre^n.
Mie^`n DDo^ng
Hoa Ky`, tha'ng 5 na(m 2004.
Hoa`ng Ngo.c
Lie^n
|
