.... Du+o+`ng nhu+ anh tha^'y trong Hang DDa',
Be^n Ma'ng Co? Xanh va^~n co' em!
H.Ng.L.

Capital Boulevard, phi'a ba('c tha`nh pho^' Raleigh na`y, la` te^n mo^.t ddoa.n kha' da`i cu?a ddu+o+`ng so^' 1, tie^'p ca^.n tho^ng lo^. 85, ro^`i 95 le^n Thu? DDo^ Hoa Tha.nh DDo^'n. Tu+` no+i to^i ta.m... dung - no'i theo ba` con - to^i thu+o+`ng cuo^'c bo^. tre^n con ddu+o+`ng na`y, khoa?ng 2 miles, to+'i khu Putt Putt da`nh cho tre? em. 

To^i coi vie^.c ga(.p la.i ba` Hoa la` ca'i duye^n trong vo`ng tao ngo^.. Bo+?i chi? to+'i tru+o+'c hay sau ddo' va`i phu't trong buo^?i chie^`u vu+`a qua, to^i dda~ kho^ng the^? ta'i ngo^. ba` ba.n gia` na`y\.

Khi to+'i tru+o+'c cu+?a chi'nh cu?a Putt Putt, ro~ ra`ng to^i tha^'y ba` Hoa mo+? cu+?a sau cu?a chie^'c Mini Van, sa('p bu+o+'c le^n.

To^i la lo+'n:

- Chi. Hoa!

Ba` Hoa nga.c nhie^n nhi`n to^i, reo le^n:

- Chi. Hu+o+ng! Kho^ng ngo+` ga(.p la.i chi.!

ro^`i ba` no'i vo+'i ngu+o+`i la'i xe:

- Chu' ddu+a ma^'y ddu+'a nho? cha.y vo`ng vo`ng da.o cho+i trong ca'i mall ga^`n dda^y\. Khoa?ng 1 gio+` sau tro+? la.i ddo'n to^i\.

Cho+` chie^'c xe la(n ba'nh, ba` Hoa na('m tay to^i, ke'o vo^ gian trong Putt Putt:

- Vo^ dda^y, tuy ho+i o^`n, nhu+ng bo+'t gio', mi`nh co' nhie^`u chuye^.n no'i vo+'i nhau\.

Chu'ng to^i ngo^`i vo^ mo^.t ba`n tro^'ng. To^i ke^u nu+o+'c uo^'ng ro^`i no'i vo+'i ba` Hoa:

- Chi. cu~ng o+? Raleigh a`?

Ba` Hoa la('c dda^`u:

- Kho^ng, ma~i du+o+'i Greensboro\. Bu+~a nay cho tu.i nho? le^n dda^y co' chu't vie^.c, may ga(.p la.i chi.. Chi. o+? ga^`n dda^y?

- Khoa?ng ho+n 3 blocs tho^i\. La't nu+~a, mo+`i chi. ghe' cho+i\.

- To^i pha?i ve^` la.i Greensboro\. Chi. cho so^' phone\. La^`n to+'i the^' na`o cu~ng dde^'n...

Ba` Hoa la` ngu+o+`i la`ng, ho+n tuo^?i to^i, nhu+ng chu'ng to^i va^~n coi nhau nhu+ ba.n. 

Ho^`i tru+o+'c o+? Sa`i Go`n, chu'ng to^i thi?nh thoa?ng mo+'i ga(.p nhau\. 

To^i bie^'t chuye^.n ti`nh dang do+? cu?a ca(.p Thoa.i-Hoa, nhu+ng ho^`i ddo' kho^ng ai nha('c to+'i\.

Kho^ng hie^?u sao la^`n ta'i ngo^. na`y, sau nhu+~ng lo+`i tha(m bi`nh thu+o+`ng, trong lu'c vui ve?, to^i la.i ho?i ba`:

- Qua dda^y, ba` co' ddu+o+.c tin o^ng Thoa.i kho^ng?

Ba` Hoa vui ve?:

- Na(m 1971, to^i dda~ ga(.p la.i o^?ng, nhu+ng kho^ng co' di.p ke^? la.i vo+'i chi..

To^i nga.c nhie^n, va^.y ba^y gio+` chi. cho nghe ddi\....

Trong nhu+~ng na(m chie^'n tranh le^n cao ddo^., Le^~ Nu+?a DDe^m ta.i nha` tho+` Phu' Quy', ngo^i tha'nh ddu+o+`ng nho? ga^`n cho+. Phu' Nhua^.n, Sa`i Go`n, bao gio+` cu~ng ddo^ng nghe.t gia'o hu+~u\.

Nhu+ chi. dda~ bie^'t, to^i kho^ng pha?i la` con chie^n cu?a DDa^'ng Christ, nhu+ng tu+` Noel 1972, to^i luo^n co' ma(.t trong do`ng ngu+o+`i ddo^ng dda?o ddi du+. Le^~ Nu+?a DDe^m va`o mo^~i mu`a Gia'ng Sinh.

Le^~ ta^'t, cho+` mo.i ngu+o+`i ra ve^` ga^`n he^'t, to^i dde^'n be^n Ma'ng Co?, dda(m dda(m nhi`n tu+o+.ng Ha`i Nhi\. Be^n tai to^i, co`n va(ng va(?ng gio.ng no'i tra^`m tra^`m cu~a Thoa.i:

- Ha~y ca^`u nguye^.n cho qua~ng nga`y sa('p to+'i, chu'ng ta ddu+o+.c bi`nh an, thanh tha?n.

Sau le^~ Nu+?a DDe^m 24 tha'ng 12 na(m 1971, to^i dda~ cu`ng Thoa.i quy` be^n Ma'ng Co? , Thoa.i dda~ no'i be^n to^i nhu+~ng lo+`i tre^n.

Chie^`u ho^m tru+o+'c, Thoa.i dde^'n tha(m to^i\.

Khi mo+? cu+?a, to^i nga.c nhie^n nhi`n ngu+o+`i kha'ch la.:

- Xin lo^~i, o^ng la`...

Thoa.i ngo+` ngo+.:

- Ne^'u kho^ng ddu+o+.c bie^'t tru+o+'c, to^i ha(?n kho^ng nha^.n ra ba` la` co^ Hoa ga^`n hai chu.c na(m ve^` tru+o+'c!...

To^i la le^n:

- Anh Thoa.i! La`m sao anh kie^'m ddu+o+.c nha`?

ro^`i nhu+ tha^'y ca'ch xu+ng ho^ kho^ng thi'ch ho+.p vo+'i hie^.n ta.i, to^i no'i tie^'p:

- Mo+`i o^ng vo^.

Cho+` Thoa.i an vi., to^i nhi`n o^ng dda(m dda(m:

- O^ng vo^ Nam ho^`i na`o va^.y?

- DDo+.t cho't, na(m 1955, va`o DDa` Na(~ng. To^i o+? mie^'t be^n So+n Tra` to+'i nay\.

- Gia ddi`nh o^ng?

Thoa.i buo^`n ba~:

- Ba` nha` to^i dda~ ma^'t, chi? va`i na(m sau ddo'. To^i hie^.n co' mo^.t trai, mo^.t ga'i\. Ca'c cha'u dde^`u co' co^ng vie^.c la`m a(n ta.i DDa` Na(~ng.

O^ng nhi`n to^i cha(m chu':

- Co`n ba`?

To^i nga^.p ngu+`ng:

- To^i\...

Thoa.i ddo+~ lo+`i:

- Thu+.c ra, ngu+o+`i cho to^i ddi.a chi? na`y, dda~ ke^? ddo^i ddie^`u ve^` ba`. Ta.i sao ba` kho^ng la^.p gia ddi`nh?

- To^i dda~ bo? lo+~ nhie^`u co+ ho^.i, cho dde^'n khi co+ ho^.i kho^ng dde^'n vo+'i to^i nu+~a\. Va? la.i, to^i o+? vo+'i ca^.u em, tie^'p mo+. a^'y dde^? nuo^i mo^.t lo^ vu+`a trai, vu+`a ga'i\. Nhu+ va^.y cu~ng nhu+ to^i dda~ la^.p 

gia ddi`nh ro^`i!

Thoa.i cu+o+`i:

- To^i hie^?u! To^i thu+.c co' lo^~i vo+'i ba`!

To^i la('c dda^`u:

- O^ng kho^ng co' lo^~i gi` he^'t. Chi? ta.i chu'ng ta kho^ng duye^n no+. ma` tho^i\.

Thoa.i cu+o+`i buo^`n:

- Bao nhie^u na(m qua, to^i kho^ng bao gio+` he^'t a(n na(n, ho^'i ha^.n ve^` nhu+~ng bo^`ng bo^.t cu? tuo^?i tre?, dda~ ga^y tai tie^'ng cho ba`, ro^`i la.i bo? ddi nhu+ mo^.t ngu+o+`i vo^ tra'ch nhie^.m.

- Kho^ng pha?i, o^ng le^n ddu+o+`ng vi` tua^n thu? le^.nh go.i nha^.p ngu~. Thu+.c ra, mo.i ngu+o+`i dde^`u hie^?u tu+ ca'ch cu?a o^ng. To^i dda^u co' bi. tai tie^'ng gi`? 

To^i mi?m cu+o+`i no'i tie^'p:

- Ho^`i ddo', cha(?ng cu+' mi`nh to^i, bao nhie^u co^ ga'i kha'c dde^'n tuo^?i ca^.p ke^, dde^`u co' nhu+~ng cha`ng trai ca^`u ca.nh, to+'i lui, vie^.c kho^ng tha`nh la` su+. thu+o+`ng. Chu+a co' tru+o+`ng ho+.p na`o xa?y ra chuye^.n dda'ng tie^'c. O^ng ddi ro^`i, co' ma^'y dda'm dde^'n ... xem ma('t, nhu+ng... tho^i, bo? qua chuye^.n ddo' ddi\. Nghe ngu+o+`i la`ng ke^?, sau khi o^ng ddi Nam DDi.nh, la.i tha^'y tro+? ve^` Ha` No^.i tie^'p tu.c da.y ho.c o+? Ngo.c Ha`...

- DDu'ng va^.y, to^i ddu+o+.c mie^~n di.ch vi` ly' do su+'c kho?e\. Tu+` nga`y di cu+, to^i la.i tie^'p tu.c la`m tha`y gia'o tru+o+`ng tu+. 

To^i cho+.t ho?i:

- O^ng co`n o+? cho+i la^u kho^ng?

- Nga`y mo^'t le^~ Gia'ng Sinh. Sa'ng chu? nha^.t 26, to^i pha?i ve^` DDa` Na(~ng co' vie^.c ca^`n.

Thoa.i va^~n cha(m chu' nhi`n to^i:

- To^'i mai, khoa?ng 11 gio+`, to^i muo^'n ddo'n ba` cu`ng ddi le^~ Nu+?a DDe^m. Co' gi` la`m phie^`n ba` kho^ng?

- Tuye^.t nhie^n kho^ng. Mo.i la^`n, to^i ddi le^~ Nu+?a DDe^m vo+'i gia ddi`nh ca^.u em. Na(m nay pha' le^. mo^.t la^`n. Em to^i, ca^.u Bu+o+?i nga`y xu+a, o^ng co`n nho+' kho^ng?

- Nho+', ho^`i ddo' ca^.u a^'y co`n...nho?.

- Nhu+ng no' bie^'t o^ng thu+o+`ng dde^'n nha`. Sau na`y, la^u la^u Bu+o+?i cu~ng nha('c dde^'n o^ng luo^n. Ne^'u nghe no'i o^ng dde^'n tha(m, the^' na`o no' cu~ng ddo`i ga(.p.

Quy` be^n Ma'ng Co?, to^i tha^`m ca^`u nguye^.n theo y' Thoa.i\.

Sau khi ke^u cyclo ddu+a to^i ve^` nha`, Thoa.i ca^`m tay to^i:

- Chu'ng ta dde^`u gia` ro^`i, kho^ng the^? na`o co`n la`m la.i ddu+o+.c ... 

di~ va~ng. Nhu+ng mi`nh ma~i nho+' nhau trong lo+`i ca^`u nguye^.n. Nhu+ the^' cu~ng ddu? an u?i nhau\. Chu'c ba` o+? la.i vui ve?, kho?e ma.nh.

To^i nghe.n nga`o na('m cha(.t tay o^ng:

- O^ng ve^` ba(`ng an.

DDo' la` la^`n cho't to^i ga(.p la.i Thoa.i o+? Vie^.t Nam. Do va^.y ma` nhu+~ng na(m ke^' tie^'p, bao gio+` sau le^~ Nu+?a DDe^m, to^i cu~ng o+? la.i, quy` be^n Ma'ng Co~, ca^`u nguye^.n...

Na(m 1975, khi nghe tin Mie^`n Trung tha^'t thu?, to^i lo la('ng, kho^ng bie^'t o^ng ba.n to^i va` ca'c con, cha'u ra sao? Sau ddo', to^i theo gia ddi`nh Bu+o+?i vu+o+.t thoa't. To^i cu~ng kho^ng ngo+` co`n so^'ng dde^'n nga`y ho^m nay, la.i ddu+o+.c ga(.p chi. no+i dda^y\...

To^i ca^`m tay ba` Hoa:

- Chuye^.n ta^m ti`nh cu?a chi. thie^.t dde.p. Qua dda^y, mo^~i khi du+. le^~ Xmas, chi. va^?n quy` be^n ma'ng co??

Ba` Hoa ga^.t dda^`u:

- DDo' la` nie^`m vui cuo^'i ddo+`i cu?a to^i\.

- Chi. kho^ng co' tin gi` ve^` o^ng Thoa.i hay sao? Bie^'t dda^u o^?ng ddang o+? ha?i ngoa.i, co' the^? la` Hoa Ky`?

- Hy vo.ng la` nhu+ va^.y, nhu+ng du` se~ cha(?ng co`n ta'i ngo^., chu'ng to^i bao gio+` cu~ng nho+' nhau\. Di~ nhie^n ba.n gia` ma` ddu+o+.c tha^'y nhau tre^n que^ ngu+o+`i, co`n gi` hoan hi? ho+n. Cu~ng nhu+ bu+~a nay ga(.p la.i chi..

Sau ddo', to^i theo ba` Hoa ra cho^~ dda^.u xe\. Chie^'c mini van dda~ cho+` sa(~n. Ba` Hoa co`n na('m tay to^i la^`n nu+~a:

- Chu'c chi. ma.nh gio?i, he.n ga(.p la.i\.

To^i xie^'t cha(.t tay ba`:

- Chi. ve^` ba(`ng an. Chu'c Gia'ng Sinh va` Na(m Mo+'i vui ve?.

Xe cho+? ba` Hoa va` ma^'y ddu+'a nho? dda~ cha.y khua^'t, to^i co`n ddu+'ng la.i nga^?n ngo+. mo^.t la't ro^`i mo+'i theo ddu+o+`ng cu~ ve^` nha`.

Chu'ng to^i co`n ga(.p nhau the^m hai la^`n nu+~a, tru+o+'c khi gia ddi`nh to^i le^n o+? Xu+' Va.n Ho^`. Thi?nh thoa?ng, chu'ng to^i ke^u phone ho?i tha(m nhau, nhu+ng kho^ng ai nha('c dde^'n o^ng Thoa.i\. Ne^'u co' tin gi` ve^` o^ng, ha(?n ba` Hoa dda~ cho to^i hay ro^`i\.Bo^~ng nhie^n, mo^.t dde^m, ga^`n 12 gio+`, ba` Hoa co`n ke^u to^i:

- Chi. Hu+o+ng! Ngu? chu+a? To^i xin lo^~i vi` que^n la` tre^n Minnesota gio+` na`y sa('p nu+?a dde^m! 

- Kho^ng sao dda^u, chi. Hoa! Co' tin vui sao?

Gio.ng no'i dda^`u gia^y be^n kia dda^`y xu'c ddo^.ng:

- To^i mo+'i ddu+o+.c tin o^ng Thoa.i\.

To^i buo^.t mie^.ng:

- Ta. o+n Tro+`i!

- O^?ng tu+` Toronto Canada ke^u qua\.

- Xin chia vui vo+'i chi.!

- O^?ng no'i ... da`i do`ng la('m, se~ vie^'t thu+ cho chi. sau\. Ba^y gio+` dde^? chi. ngu?.

- Na`y, ba` ba.n!

- To^i nghe dda^y!

- To^i no'i the^' na`y, chi. ne^n lu+u ta^m nha\. O+? My~, tuo^?i gia` co^ ddo+n kho^ng chi.u no^?i dda^u\. chi. o+? ma~i vo+'i gia ddi`nh ca^.u Bu+o+?i sao ddu+o+.c, ma` o^ng Thoa.i, cha(?ng le~ ca^`n ke^` con cha'u hoa`i u+? Lie^.u thu xe^'p so^'ng chung ddi tho^i\. 

Ba` Hoa vui ve?:

- O^ng Thoa.i cu~ng co' y' na`y, nhu+ng...

To^i ga.t ddi:

- Kho^ng nhu+ng gi` he^'t tro+n! Hai o^ng ba` gia`, dda^u pha?i chuye^.n gi` trai tre? nu+~a\. Nhu+ng lu'c to^'i lu+?a, ta('t dde`n ca^`n co' ngu+o+`i be^n ca.nh dde^? giu'p ddo+~ nhau\.Co`n nu+~a, khi ca?m cu'm, ca^`n ngu+o+`i ... ca.o gio'!

Ba` Hoa cu+o+`i ro`n tan:

- Chi. thie^.t vui!

To^i no'i the^m:

- Cu+' va^.y ddi, nha! Ma` pha?i le. le. le^n. Khi co' tin... mu+`ng, nho+' cho to^i hay lie^`n. The^' na`o to^i cu~ng bay tro+? la.i Raleigh, uo^'ng ly ru+o+.u mu+`ng, luo^n tie^.n ga(.p la.i o^ng Thoa.i\.Mong ra(`ng, le^~ Gia'ng Sinh na(m nay, chi. se~ kho^ng quy` mo^.t mi`nh be^n Ma'ng Co? nu+~a!