Trang nha`
HOA`NG NGO.C LIE^N



 

Hoa`ng Ngo.c Lie^n - Nhu+~ng Ngu+o+`i Muo^n Na(m Cu~

Va`i ha`ng ve^`
Ba` Huye^.n Thanh Quan va` Co^ (*) Ho^` Xua^n Hu+o+ng

    ...Nhu+~ng ngu+o+`i muo^n na(m cu~.
    Ho^`n o+? dda^u ba^y gio+`?
    Vu~ DDi`nh Lie^n
     
  • Nhu+~ng Nu+~ Si~ Ta^y Ho^`
Xu+a nay, kho^ng the^? bie^'t ddu+o+.c la` dda~ bao nhie^u ngu+o+`i dda~ to^'n nhie^`u gia^'y mu+.c dde^? vie^'t ve^` hai Nu+~ Si~ o+? Ho^` Ta^y, Ha` No^.i\. Co`n ngu+o+`i vie^'t (NV) chi? da'm xin ghi la.i mo^.t va`i ca?m nghi~, nha^n mo^.t chuye^'n ghe' tha(m Ta^y Ho^` tre^n ddu+o+`ng vo^ Nam.

Con ddu+o+`ng Co^? Ngu+ o+? giu+~a hai Ho^` lo+'n cu?a tha`nh pho^' Ha` No^.i: Ho^` Ta^y va` Ho^` Tru'c Ba.ch. DDe^`n Tra^'n Vo~ be^n phi'a Ho^` Ta^y, na(`m trong ddi.a pha^.n la`ng Nghi Ta`m, no+i co' Chu`a Vie^n Minh. Nga`y xu+a, la`ng na`y te^n go.i Tra.i Ta^`m Tang, no+i o+? cu?a Tu+` Hoa Co^ng Chu'a, con ga'i vua Ly' Tha^`n To^ng (The^' Ky? XIII). Co^ng Chu'a ddu+o+.c vua cha cho phe'p ra o+? Tu+` Hoa Cung dde^? tro^`ng da^u, nuo^i ta(`m, go.i la` Tra.i Ta^`m Tang, sau ddo^?i la` La`ng Nghi Ta`m. Hai nu+~ si~ no^?i danh cu?a Vie^.t Nam dde^`u o+? ga^`n Ta^y Ho^`: Ba` Huye^.n Thanh Quan va` Co^ Ho^` Xua^n Hu+o+ng.

  • Ve^` Ba` Huye^.n Thanh Quan
Ba.n ddo.c ha(?n chu+a que^n ca^u chuye^.n thie^'u phu. Nguye^~n Thi. DDa`o la`m ddo+n le^n huye^.n xin ... ca?i gia', vi` qua' la^u nga`y kho^ng ddu+o+.c tin cho^`ng. Ba` Huye^.n Thanh Quan dda~ phe^ va`o la' ddo+n:
-Pho' cho con Nguye^~n Thi. DDa`o,
Nu+o+'c trong leo le?o ca('m sa`o ddo+.i ai?
Chu+~ ra(`ng: Xua^n ba^'t ta'i lai,
Cho ve^` kie^'m chu't, ke?o mai nu+~a gia`!
Nguye^~n Thi. DDa`o mu+`ng ro+~ ddi la^'y cho^`ng kha'c. I't la^u sau, cho^`ng thi. tro+? ve^` pha't ddo+n kie^.n, quan Huye^.n ma^'t chu+'c. Ong Ba` Huye^.n Thanh Quan ve^` la`ng Nghi Ta`m ga^`n Ta^y Ho^` so^'ng cho dde^'n nga`y ta. the^'.

Ba` Huye^.n Thanh Quan co`n vie^'t hai ca^u tho+ ta? ca?nh hoang phe^' cu?a khu Tra^'n Vo~, Ho^` Ta^y, nhu+ sau:

-Tra^'n Vo~ ha`nh cung bo? da~i da^`u,
Kha'ch ddi qua dda^'y tra.nh lo`ng ddau!
Va`i ba`i tho+ cu?a Ba` Huye^.n Thanh Quan co`n truye^`n tu.ng:
Qua DDe`o Ngang Tu+'c Ca?nh

Bu+o+'c to+'i DDe`o Ngang bo'ng xe^' ta`,
Co? ca^y chen dda', la' chen hoa\.
Lom khom du+o+'i nu'i tie^`u va` chu',
La'c dda'c be^n so^ng cho+. ma^'y nha`.
Nho+' nu+o+'c ddau lo`ng con cuo^'c cuo^'c,
Thu+o+ng nha` mo?i mie^.ng ca'i gia gia\.
Du+ng cha^n ddu+'ng la.i: tro+`i, non, nu+o+'c,
Mo^.t ma?nh ti`nh rie^ng, ta vo+'i ta.
 

Tha(ng Long Tha`nh Hoa`i Co^?

Ta.o ho'a ga^y chi cuo^.c hi' tru+o+`ng,
DDe^'n nay tha^'m thoa't ma^'y tinh su+o+ng.
Lo^'i xu+a xe ngu+.a ho^`n thu tha?o
Ne^`n cu~ la^u dda`i bo'ng ti.ch du+o+ng.
DDa' va^~n tro+ gan cu`ng tue^' nguye^.t,
Nu+o+'c co`n cau ma(.t vo+'i tang thu+o+ng.
Nga`n na(m bo'ng cu~ soi kim co^?,
Ca?nh dda^'y ngu+o+`i dda^y luo^'ng ddoa.n tru+o+`ng.
 

  • Ve^` Co^ Ho^` Xua^n Hu+o+ng
Co^ la` nu+~ si~ ddu+o+.c nhie^`u ngu+o+`i me^'n chuo^.ng, qua ca^u chuye^.n ke^? ve^` "Ca'i Chuo^ng". 

Ha`ng nga`y Co^ thu+o+`ng ra Chu`a Tra^'n Quo^'c va~ng ca?nh. Co' mo^.t so^' nho sinh hay bu quanh, buo^ng lo+`i tre^u ghe.o\. Co' la^`n Co^ ngo? y', ne^'u ca^.u na`o la`m ddu+o+.c ma^'y ca^u tho+, co' va^`n uo^ng, thi` se~ ddu+o+.c co^ tie^'p chuye^.n.

Ca'c ca^.u nga^?n to` te\. Co^ be`n ddo.c:

- Mo^.t dda`n tha(`ng ngo.ng ddu+'ng xem chuo^ng,
No' ba?o nhau ra(`ng: "A^'y a'i uo^ng!".

Trang VHVN tre^n Net dda~ vie^'t ve^` Ho^` Xua^n Hu+o+ng nhu+ sau:

... Tho+ va(n ba` co' y' la(?ng lo+, mai mi?a, tinh nghi.ch, ta'o ba.o, nhu+ng chu+'a chan ti`nh ca?m la~ng ma.n, thoa't ly ha(?n vo+'i nhu+~ng le^~ gia'o phong kie^'n tho+`i ba^'y gio+`.

........

Sau dda^y la` va`i ba`i tho+ cu?a Co^ Ho^` Xua^n Hu+o+ng:

Thie^'u Nu+~ Ngu? Nga`y

Mua` he` ha^y ha^?y gio' no^`m ddo^ng,
Thie^'u nu+~ na(`m cho+i qua' gia^'c no^`ng.
Lu+o+.c tru'c cha?i ca`i tre^n ma'i to'c,
Ye^'m dda`o tre^~ xuo^'ng du+o+'i nu+o+ng long.
DDo^i go` Bo^`ng dda?o su+o+ng co`n nga^.m,
Mo^.t la.ch DDa`o nguye^n suo^'i chu+?a tho^ng.
Qua^n tu+? du`ng da(`ng ddi cha(?ng du+'t,
DDi thi` cu~ng do+?, o+? kho^ng xong.


 
DDa'nh DDu

Bo^'n co^.t khen ai khe'o khe'o tro^`ng !
Ngu+o+`i thi` le^n dda'nh ke? ngo^`i tro^ng
Trai du go^'i ha.c khom khom ca^.t
Ga'i uo^'n lu+ng ong ngu+?a ngu+?a lo`ng
Bo^'n ma?nh qua^`n ho^`ng bay pha^'p pho+'i
Hai ha`ng cha^n ngo.c duo^~i song song.
Cho+i xua^n dda~ bie^'t xua^n cha(ng ta' ?
Co.c nho^? ddi ro^`i lo^~ bo? kho^ng.

(*) Lo+`i Ngu+o+`i Vie^'t - NV ba('t chu+o+'c mo^.t o^ng ba.n, go.i nu+~ si~ Ho^` Xua^n Hu+o+ng la` Co^ Ho^` Xua^n Hu+o+ng (HXH). Ha(?n la` Co^ cu~ng muo^'n tre? ma~i, kho^ng gia`. 
Hoa`ng Ngo.c Lie^n

Ta`i lie^.u tham kha?o: VHVN
 

| Trang bi`a |
| DDa^`u trang |